Een eetstoornis is veel meer dan moeilijk doen over eten. Het gaat vaak om controle, onzekerheid, schaamte en psychische pijn. Mensen met een eetstoornis hebben een verstoorde relatie met eten, hun lichaam en vaak ook met zichzelf. Dat uit zich op allerlei manieren: te weinig eten, juist te veel eten, eetbuien, overgeven of obsessief sporten. Wat de vorm ook is, een eetstoornis kan je leven volledig overnemen. Er is hulp beschikbaar én je zorgverzekering kan hierbij een belangrijke rol spelen. Lees er hier meer over.
De verschillende soorten eetstoornissen
Niet iedere eetstoornis ziet er hetzelfde uit. De bekendste vorm is anorexia nervosa, waarbij iemand zichzelf uithongert en vaak een verstoord lichaamsbeeld heeft. Iemand met anorexia kan extreem dun zijn, maar zichzelf toch dik blijven vinden. Aan de andere kant van het spectrum heb je boulimia nervosa. Hierbij gaat het vaak om eetbuien gevolgd door compensatie, zoals overgeven of laxeren. Dit gebeurt meestal in het geheim, waardoor het lastig te herkennen is.
Dan is er nog de eetbuistoornis (binge eating disorder). Hierbij eet iemand grote hoeveelheden in korte tijd, zonder daarna te compenseren. Dit gaat vaak gepaard met veel schaamte en verdriet. Er is ook een vorm die minder vaak besproken wordt: ARFID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder). Mensen met ARFID vermijden bepaalde voeding of hele voedselgroepen, maar niet om af te vallen. Het gaat dan bijvoorbeeld om angst voor bepaalde structuren, smaken of verstikking.
Hoe merk je dat je een eetstoornis hebt?
Een eetstoornis ontwikkelt zich meestal niet van de ene op de andere dag. Het begint vaak met kleine signalen. Misschien begin je met minder eten omdat je gezonder wil leven. Maar als je gedachten steeds vaker om eten draaien, als je maaltijden overslaat of jezelf straf geeft na een eetbui, dan kan er meer aan de hand zijn. Ook psychisch merk je het vaak. Je voelt je somber, prikkelbaar of machteloos. Je kunt last hebben van een negatief zelfbeeld, faalangst of perfectionisme. Soms krijg je fysieke klachten zoals duizeligheid, vermoeidheid, uitblijvende menstruatie, buikpijn of concentratieproblemen.
Wat het lastig maakt, is dat veel mensen met een eetstoornis zichzelf wijsmaken dat het allemaal wel meevalt. Of ze vinden dat ze ‘niet ziek genoeg’ zijn om hulp te zoeken. Terwijl juist dat denken een onderdeel van de eetstoornis is. Hulp vragen is geen zwakte, maar een eerste stap naar herstel.
Waarom het zo belangrijk is om hulp te zoeken bij een eetstoornis
Een eetstoornis is een psychische aandoening die grote gevolgen kan hebben voor je fysieke en mentale gezondheid. Zonder behandeling kan het jaren duren voor iemand herstelt, of erger nog, chronisch ziek blijven. Hulp zoeken bij een eetstoornis betekent niet dat je meteen in een kliniek hoeft te worden opgenomen. Er zijn veel vormen van behandeling. Denk aan gesprekken met een psycholoog, begeleiding van een diëtist, groepstherapie of gespecialiseerde eetstoornisklinieken. Wat het beste bij je past, hangt af van hoe lang de klachten er zijn, hoe ernstig ze zijn en wat jij zelf aankunt. Je hoeft het niet alleen te doen. En je verdient het om geholpen te worden, hoe groot of klein je probleem ook lijkt.
Wat kan je zorgverzekering betekenen bij een eetstoornis?
Als je vermoedt dat jij of iemand in je omgeving een eetstoornis heeft, is het slim om contact op te nemen met de huisarts. Die kan je doorverwijzen naar passende hulp. Het goede nieuws is dat behandelingen voor een eetstoornis in veel gevallen worden vergoed door je zorgverzekering. Zorgverzekeraars vergoeden vaak de kosten voor psychologische hulp vanuit de basisverzekering. Dit geldt ook voor behandelingen bij gespecialiseerde GGZ-instellingen die zich richten op eetstoornissen. Soms is er sprake van een wachttijd, maar in acute gevallen kan die worden verkort.
Wel moet je rekening houden met het eigen risico. In 2025 bedraagt dit minimaal 385 euro. Daarna worden de kosten vaak volledig vergoed, mits de behandelaar een contract heeft met jouw verzekeraar. Heb je een naturapolis? Dan moet je meestal naar een gecontracteerde zorgverlener. Met een restitutiepolis kun je vaak ook terecht bij niet-gecontracteerde zorgaanbieders, maar dan moet je soms een deel zelf betalen.
Een eetstoornis bespreekbaar maken
Praten over een eetstoornis is niet makkelijk. Het kan voelen alsof je faalt, alsof jij je aanstelt of anderen tot last bent. Maar juist door het bespreekbaar te maken, geef je jezelf lucht. Dat geldt ook voor naasten. Als je vermoedt dat iemand in je omgeving kampt met een eetstoornis, blijf dan in contact. Vraag hoe het écht gaat, zonder oordeel of dwang. Soms is luisteren al genoeg. En soms kun je helpen bij het zetten van die eerste stap naar de huisarts of hulpverlening.
Herstellen van een eetstoornis is mogelijk
Een eetstoornis overwinnen kost tijd, geduld en vertrouwen. Er zijn ups en downs, momenten van terugval en van vooruitgang. Maar herstel is absoluut mogelijk. Elke dag een klein stapje vooruit is al winst. Er zijn steeds meer ervaringsdeskundigen, online communities en behandeltrajecten die je kunnen helpen op weg. Ook kun je met je zorgverzekering bekijken welke behandelingen worden vergoed en welke hulpverleners bij jou in de buurt gespecialiseerd zijn in eetstoornissen.
